Doğru şekilde bilgi edinip uygun önlemleri alarak kendinizi ve çevrenizdekileri koruyun. Yerel sağlık kurumunuzun önerilerine uyun.
________________________________________
Bulunduğunuz bölgede geçerli olan en uygun kılavuz için yerel sağlık kurumunuza danışın.
COVID-19’un yayılmasını önlemek için:
Hasta gibi görünmeseler dahi diğer insanlarla aranızda güvenli bir mesafe (en az 1 metre) bırakın.
Halka açık yerlerde, özellikle kapalı alanlarda veya fiziksel mesafenin mümkün olmadığı yerlerde maske takın.
Kapalı alanlar yerine, açık ve iyi havalandırılan yerleri tercih edin. Kapalı alanlarda bulunduğunuz zaman pencere açın.
Ellerinizi sık sık temizleyin. Temizlemek için sabun ve suyla yıkayın ya da alkol bazlı dezenfektan kullanın.
Sıranız geldiğinde aşı olun. Aşılama konusunda yerel kılavuzlara uyun.
Öksürürken veya hapşırırken burnunuzu ve ağzınızı dirseğinizin iç kısmıyla veya mendille kapatın.
Kendinizi iyi hissetmiyorsanız evde kalın.
Ateş, öksürük ve solunum güçlüğü şikayetleriniz varsa tıbbi yardım alın. Doğru sağlık tesisine en hızlı şekilde yönlendirilebilmeniz için, başvuracağınız sağlık hizmetleri sağlayıcısını önceden arayın. Bu yaklaşım, hem sizi korur hem de virüslerin ve diğer enfeksiyonların yayılmasını önler.
Maskeler
Yüzü düzgün şekilde kapatan maskeler, virüsün maskeyi takan kişiden diğer kişilere yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir. Maske, COVID-19’a karşı korunmak için tek başına yeterli değildir; fiziksel mesafe ve el hijyeni önlemleriyle birlikte kullanılmalıdır. Yerel sağlık kurumunuzun önerilerine uyun.
Belirtiler
COVID-19, farklı kişileri farklı şekillerde etkilemektedir. Enfekte kişilerin çoğu, hafif ila orta düzeyde semptomlar geliştirmekte ve hastaneye kaldırılmadan iyileşmektedir.
________________________________________
En yaygın semptomlar:
ateş
öksürük
yorgunluk
tat alma veya koku duyusunun kaybı
Daha seyrek görülen semptomlar:
boğaz ağrısı
baş ağrısı
ağrı ve sızı
ishal
ciltte döküntü ya da el veya ayak parmaklarında renk değişimi
gözlerde kızarıklık veya tahriş
Ciddi semptomlar:
solunum güçlüğü veya nefes darlığı
konuşma ya da hareket kaybı veya bilinç bulanıklığı
göğüs ağrısı
Ciddi semptomlar gösteriyorsanız derhal tıbbi yardım alın. Doktorunuzu veya sağlık tesisini ziyaret etmeden önce mutlaka telefonla arayın.
Hafif semptomlar gösteren ve başka bir sağlık sorunu olmayan kişiler, tedavi sürecini evde geçirmelidir.
Virüsle enfekte olan kişinin semptomları göstermesi ortalama 5-6 gün sürse de semptomların görülmesi 14 günü bulabilir.
Tedaviler
________________________________________
Kendi kendine bakım
COVID-19 hastası olan biriyle temas kurduktan sonra şunları yapın:
Nerede ve ne zaman test yaptırabileceğinizi öğrenmek için sağlık kuruluşunuzu veya COVID-19 destek hattını arayın.
Virüsün yayılmasını durdurmak için temas takibi kurallarını uygulayın.
Test yaptıramıyorsanız 14 gün boyunca evde kalın ve insanlarla temas kurmayın.
Karantinadayken işe, okula veya halka açık yerlere gitmeyin. Birinden size ihtiyaç duyduğunuz ürünleri getirmesini isteyin.
Aile üyeleriniz dahil olmak üzere insanlardan en az 1 metre uzakta durun.
Tıbbi bakım almanızın gerektiği durumlar dahil olmak üzere çevrenizdekileri korumak için tıbbi maske takın.
Ellerinizi sık sık temizleyin.
Aile üyelerinizden ayrı bir odada kalın, yapamıyorsanız tıbbi maske takın.
Odanızı iyi havalandırın.
Odanızı başka biriyle paylaşıyorsanız yatakları birbirinden en az 1 metre uzağa yerleştirin.
14 gün boyunca herhangi bir belirti gösterip göstermediğinizi takip edin.
Solunum güçlüğü, konuşma ya da hareket kaybı, bilinç bulanıklığı veya göğüs ağrısı gibi tehlike belirtilerinden herhangi birini gözlemlerseniz derhal sağlık kuruluşunuzu arayın.
Telefon veya internet üzerinden sevdiklerinizle iletişim kurmayı sürdürerek ve evde egzersiz yaparak moralinizi yüksek tutun.
Başa çıkma
Zihninize İyi Bakın
Kaynak: who.int
Ruh sağlığıyla ilgili sorunlar yaygındır. Stresi azaltıp iyi hissetmeye yardımcı olabilecek ipuçlarını burada bulabilirsiniz
Durun. Nefes alın. Düşünün
Yavaşça nefes alıp verin: Burnunuzdan nefes alın, ardından yavaşça nefes verin.
Yavaş nefes almak, vücudunuzu rahatlatması için beyninize sinyal gönderir. Dolayısıyla stresi azaltmanın en iyi yollarından biridir.
Kendinizi yargılamaktan kaçınarak nasıl hissettiğinizin ve ne düşündüğünüzün farkına varın. Bu düşünce veya duygulara tepki vermek yerine bunları not edip oluruna bırakın.
Durun. Nefes alın. Düşünün
İleti̇şi̇m kurun
Güvendiğiniz kişilerle konuşmak yardımcı olabilir. Yakınlarınızla iletişimi düzenli olarak sürdürün. Hislerinizi ve endişelerinizi onlarla paylaşın.
Daha fazla bilgi: who.int
Sağlik rutini belirleyin
Yapmanız gerekenler:
• Her gün aynı saatlerde yatağa girin ve aynı saatlerde kalkın.
• Kişisel hijyene dikkat edin.
• Düzenli olarak sağlıklı yiyecekler yiyin.
• Düzenli olarak egzersiz yapın. Yürüme veya esneme gibi 3-4 dakikalık hafif yoğunluklu fiziksel hareketler yapmak bile faydalı olacaktır.
• Hem çalışmaya hem dinlenmeye zaman ayırın.
• Sizi mutlu eden şeyleri yapmaya zaman ayırın.
• Bilgisayar gerektiren aktiviteler yaparken düzenli olarak mola verin.
Kaçınmanız gerekenler:
• Korku, endişe, sıkıntı ve sosyal izolasyonla başa çıkmak için alkol ve uyuşturucu kullanmayın.
Nezaket göstermeyi ihmal etmeyin
Zor günlerde kendinizle ilgili beklentilerinizi azaltın. Bazı günlerde diğerlerine kıyasla daha üretken olabileceğinizi kabul edin.
Sizi endişeli veya üzgün hissettiren haberleri izlediğiniz, okuduğunuz ya da dinlediğiniz süreyi azaltmaya çalışın. Günün belirli saatlerinde güvenilir kaynaklardan güncel bilgileri almak yeterli olacaktır.
Başkalarına yardım etmek de size iyi gelebilir. İmkânınız varsa içinde bulunduğunuz toplulukta ihtiyaç duyabilecek kişilere destek olun.
Destek istemekten çekinmeyin
İhtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız profesyonel yardım almaktan çekinmeyin. Yerel sağlık kuruluşlarına başvurmak